Mnemotechnika (gr. mneme ‘pamięć’) to sposoby lepszego zapamiętywania i skutecznego uczenia się, wykorzystujące wyobraźnię i skojarzenia. Uczenie się wymaga nie tylko przywoływania informacji, ale też ich rozumienia i organizacji ułatwiającej zapamiętywanie. Dzięki temu uczymy się coraz szybciej i lepiej wykorzystujemy swój potencjał. By to osiągnąć, konieczny jest trening umysłu, podobnie jak dla uzyskania sprawności fizycznej niezbędny jest trening ciała.
Każdy wypracowuje sobie własne sposoby, ułatwiające zapamiętywanie. Warto pamiętać o kilku zasadach:
- Łatwiej uczyć się tekstów rytmicznych, rymowanych, np.
Pamiętaj chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody
W czasownikach cząstka -uje się nie kreskuje
- Pomocne są skojarzenia fonetyczne (np. przy nauce języków obcych). Łatwiej zapamiętać ewangelistów, zapamiętując neologizm, który przypomina trochę nazwę jakiegoś owocu: MarMatŁuJa.
- Mózg łączy nową informację z czymś, co już zna i można sobie to wyobrazić (budujemy łańcuszki skojarzeniowe, zakładki pamięciowe, np. dla zapamiętania kolejności elementów). Dlatego większość ludzi łatwiej zapamięta połączenia wyrazów niż daty czy wzory, np. datę powstania Rzymu (753) można skojarzyć ze zdaniem: Na siedmiupagórkach Rzym się piętrzy, a wzór na siłę dośrodkową z opisem: mały wariat do kwadratu na rowerze.
Często wykorzystuje się też akronimy tworzone z pierwszych liter pojęć, które trzeba zapamiętać. Studenci medycyny korzystają z mnemotechniki, bo ułatwia ona przyswojenie wielu niezbędnych informacji, np. zdanie Żuj dokładnie, by osłabić parodontozę pozwala zapamiętać mięśnie żuchwy: żwacz, dźwigacz, bródkowy, okrężny, policzkowy.
W trakcie edukacji szkolnej też łatwiej było zapamiętać kolejność przypadków dzięki zdaniu: „Mama dała Celi bułkę nasmarowaną masłem wiejskim”, a barwy tęczy odnaleźć w pytaniu: „Czemu patrzysz żabko zielona na gnuśnego faraona?”. Absurdalne stwierdzenie: „As się mechaci” ułatwi zapamiętanie różnych rodzajów energii (atomowa, słoneczna, świetlna, mechaniczna, elektryczna, chemiczna, cieplna)
- Najskuteczniej zapamiętujemy angażując różne zmysły, tworząc wielozmysłowe ślady w mózgu. Do tego niezbędna jest wyobraźnia.
Trening pamięci polega na nauce skojarzeń i rozwijaniu wyobraźni, praktycznym stosowaniu mnemotechnik. Odpowiednio wytrenowana pamięć ułatwia naukę zarówno przedmiotów ścisłych, jak i języków; pozwala szybko przyswajać różne informacje. To bezcenne, gdyż uczyć się musimy przez całe życie.